بررسی کاربرد ابزار روابط واژگانی در گفت‌وگوهای سالمندان آلزایمری و عادی

مقدمه: پیوستگی کلامی از  عوامل درک مطلب است که می‌تواند تحت تاثیر بیماری آلزایمر قرار گیرد. روابط واژگانی نیز از انواع ابزارهای پیوستگی است. با وجود پژوهش‌های قابل ملاحظه در زمینه‌ی بیماری‌های اعصاب و ابزار پیوستگی تا کنون  مقایسه و تحلیلی از انواع روابط واژگانی به عنوان زیرمجموعه‌ای از ابزار پیوستگی در گفتار سالمندان آلزایمری و عادی صورت نگرفته است. به علاوه، بررسی اختلالات احتمالی در گفتار سالمندان آلزایمری، گامی به سوی ترسیم دقیق‌تر رابطه‌ی مغز و زبان و کمک به توان‌بخشی کلامی این بیماران خواهد بود. این پژوهش با هدف مقایسه‌ی کاربرد ابزار روابط واژگانی در گفتمان تعدادی از سالمندان آلزایمری و عادی بر اساس دیدگاه دولی و لوینسون (2001) صورت گرفت. روش‌کار: جامعه‌ی آماری، 6 سالمند آلزایمری شدید و 6 سالمند عادی (سن 74 تا 90 سال و زن) ساکن در خانه‌ی سالمندان بیرجند و قاین بودند. داده‌های زبانی از مهر تا بهمن ماه 1391 جمع‌آوری شدند. یک نمونه‌ی گفتار 40 دقیقه‌ای از هرکدام از 12 سالمند، ضبط و ثبت گردید. تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه‌ی20 و آزمون تی مستقل انجام شد. یافته‌ها: بین کاربرد ابزار روابط واژگانی در سالمندان آلزایمری و عادی تفاوت معنی‌داری وجود دارد (009/0=P). نتایج انفرادی انواع روابط واژگانی نشان داد که به استثنای رابطه‌ی باهم‌آیی (107/0=P) در رابطه‌ی جزء-کل (019/0=P) و شمول معنایی (044/0=P) نیز تفاوت معنی‌داری در دو گروه سالمند آلزایمری و عادی وجود دارد. نتیجه‌گیری: به نظر می‌رسد بین کاربرد ابزار روابط واژگانی در سالمندان آلزایمری و عادی تفاوت معنی‌داری وجود دارد.